Ngày Tết Đoàn viên của người Hàn Quốc

Chuseok là một trong những ngày lễ quan trọng của người Hàn Quốc. Vì mùa thu cũng là mùa gặt nên nhà nông thuở trước nhân đó bày lễ tạ ơn tổ tiên đã giúp mùa màng no đủ và cầu mong cho mùa màng năm sau bội thu… Đây cũng là dịp gia đình sum họp. Ai ở xa quê cũng tìm về quây quần bên gia đình trò chuyện, ăn uống và hưởng thụ những thành quả của vụ thu hoạch duy nhất trong 1 năm.

1. Nguồn gốc của tên gọi Chuseok

Chuseok (Tiếng Hàn: 추석, Hanja: 秋夕, Âm Hán Việt: Thu tịch, nghĩa đen là “đêm thu”), còn gọi là Jungchu (Tiếng Hàn:중추, Hanja: 中秋) hay Hangawi (Tiếng Hàn: 한가위; từ tiếng Hàn cổ, “trung tâm tuyệt vời (của mùa thu)”), là ngày Tết trung thu, cũng được coi là lễ tạ ơn của người Hàn Quốc và Triều Tiên.

Đây là ngày tết lớn thứ nhì trong năm; các công sở đều đóng cửa vì đây là ngày nghỉ lễ đông đúc. Người Hàn ăn Chuseok vào rằm Tháng Tám âm lịch. Từ 1986 đến 1988, Chuseok chính thức kéo dài hai ngày (gồm ngày rằm Trung thu 15 và ngày 16). Kể từ 1989, ngày nghỉ lễ tăng lên thành ba ngày (ngày 14, 15 và 16 âm lịch). Chuseok còn có tên là Hangawi (한가위). “Han” có nghĩa là lớn và “gawi” là ngày rằm Tháng 8.

2. Nguồn gốc của ngày lễ Chuseok

Chuseok được xem là một ngày lễ vào thời kỳ đầu của Tam Quốc. Theo Tam quốc sử ký, thời vua Yuri (24–27), vị vua thứ ba của triều Shilla, đã chia cung nữ thành các nhóm thi tài với nhau. Nhà vua treo giải thách các đội dệt vải trong vòng 1 tháng (từ 15/07 đến 14/08 âm lịch) xem ai dệt được nhiều hơn. Vào ngày cuối cùng của cuộc thi tài (15/08 AL) đội thắng cuộc sẽ được quyết định và nhận phần thưởng hậu hĩnh từ vua. Đội thua phải chuẩn bị các món ăn và các tiết mục múa hát. Từ đó, Chuseok dần trở thành ngày lễ vui chơi trong văn hóa người Hàn.

3. Ý nghĩa của ngày lễ Chuseok

Chuseok (“秋夕” – thu tịch) theo nghĩa đen có nghĩa là đêm trăng đẹp nhất mùa thu. Chuseok được xem là ngày tạ ơn đất trời, tổ tiên đã cho một mùa màng bội thu. Và là ngày để tận hưởng thành quả của một mùa đã qua. Đây cũng là thời kỳ công việc đồng áng của năm cũ khép lại. Và còn cầu mong mùa màng năm sau bội thu hơn.

Trong trồng trọt nói chung và trồng lúa nói riêng, thời điểm thu hoạch là khi mầm nở rộ và kết hạt. Điều này lặp lại theo chu kỳ từ năm này sang năm khác. Nói cách khác, nó tái sinh, giống như bản chất của mặt trăng lặp lại quá trình xoay quanh Trái Đất. Mặt Trăng hồi sinh vào lúc trăng non và cho thấy đỉnh cao sức sống vào ngày trăng tròn. Sau đó biến mất vào cuối tháng và cứ lặp lại chu kỳ đó mỗi tháng. Trong xã hội nông nghiệp, sự tái sinh của mặt trăng và bản chất tái tạo của nghề nông được coi là giống nhau.

Do đó, trăng tròn tượng trưng cho sự dư dả, dồi dào và màu mỡ. Cũng vì vậy mà lễ hội trăng rằm rất Hàn Quốc – đất nước vốn có truyền thống nông nghiệp xem trọng.

4. Các món ăn đặc trưng trong ngày lễ Chuseok

Tết Chuseok thường rơi vào thời điểm những cơn mưa rào và tiết trời nóng bức của mùa hạ dần kết thúc. Thay vào đó là tiết trời thu mát mẻ, báo hiệu cho một mùa thu hoạch nữa đang đến gần. Chuseok là lễ hội mừng vụ mùa bội thu khi trái cây và ngũ cốc dồi dào. Mọi người sẽ sử dụng gạo mới thu hoạch để nấu cơm trắng, làm bánh gạo và rượu. Vào ngày lễ này, người Hàn thương sẽ ăn nhữ món đặng trưng theo truyền thống của Hàn Quốc.

4.1. Songpyeon (송편) – Thông phiến

Songpyeon là món ăn không thể thiếu trong Chuseok. Là món bánh tiêu biểu được làm bằng bột gạo mới, nhân lá vừng, các loại đậu,… Songpyeon được làm bằng cách nhào bột gạo mới với đậu xanh tươi, hạt mè, hạt dẻ, táo tàu, khoai lang, hồng, bột quế. Gọi là Songpyeon vì mỗi khi hấp bánh đều người Hàn thường đặt vào đó lá thông. Lá thông có tác dụng làm cho bánh có vị thanh hơn.

Vào đêm trước ngày lễ Chuseok, cả gia đình cùng nhau quây quần làm bánh Songpyeon. Bánh được tạo hình bán nguyệt với mong muốn gửi gắm mang đến tương lai tươi sáng và thành công của mọi gia đình.

Trong quan niệm của người Hàn, cô gái nào khéo tay làm ra những bánh Songpyeon có hình dáng đẹp, thì sẽ tìm được ý trung nhân tử tế. Còn phụ nữ đã có gia đình thì sẽ sinh những đứa con xinh đẹp, ngoan ngoãn. Do đó, khi làm bánh Songpyeon, họ đều rất tỉ mỉ và dồn hết tâm sức của mình để tạo ra những chiếc bánh Songpyeon xinh xắn.

4.2. Toranguk (토란국) – Canh khoai sọ

Ngoài Songpyeon, canh khoai sọ cũng là một món ăn không thể thiếu trong dịp lễ Tết Trung Thu của người Hàn. Theo Hán tự, khoai sọ được gọi là thổ noãn (“土卵” – trứng trong đất). Để loại bỏ đi lớp nhớt bên ngoài, khoai sọ sẽ được luộc qua nước vo gạo hoặc nước muối. Sau đó, khoai sẽ được hầm cùng với gân bò hoặc ức bò để tạo vị thanh đạm.

4.3. Baekju (백주) – Rượu trắng

Chuseok là tết Đoàn viên nên vào dịp lễ này người Hàn rất thích tụ tập ăn uống cùng gia đình, bạn bè. Ngoài rượu Soju thường thấy, trong bữa tiệc Chuseok không thể thiếu hương vị của rượu trắng. Rượu trắng thường được nấu và ủ men từ gạo mới thu hoạch trong vụ mùa vừa kết thúc.

5. Các trò chơi truyền thống trong lễ Chuseok

5.1. Múa ganggangsullae (강강술래) – Điệu nhảy vòng tròn Hàn Quốc

Vào dịp Chuseok, vũ khúc ganggangsullae là một trò vui thưởng ngoạn tiêu biểu. Thiếu nữ Hàn mặc quốc phục Hanbok dưới ánh trăng nắm tay nhau xếp thành vòng tròn, vừa hát vừa nhảy múa. Trong xã hội nông nghiệp, đêm rằm mùa thu vốn mang ý nghĩa phồn thực lúc vạn vật kết trái nên ngày “mãn nguyệt” (trăng tròn) cũng là được coi là lúc nữ giới thăng hoa. Vũ khúc ganggangsulae trong đêm rằm là cách ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và phụ nữ.

Có nhiều câu chuyện về nguồn gốc của điệu nhảy này. Tương truyền, Ganggangsullae bắt nguồn từ những người phụ nữ thuộc tỉnh Seonam Haean (서남 해안). Ngoài ra, có câu chuyện kể rằng Ganggangsullae có từ Triều đại Joseon (1392 – 1910). Lúc bấy giờ, quân đội Hàn Quốc cho phụ nữ trẻ trong làng mặc quân phục và đứng thành vòng tròn quanh núi. Quân đội Hàn Quốc đã giành không ít chiến thắng một phần nhờ có chiến thuật này.

5.2. Juldarigi (줄다리기) – Kéo co

Đây là trò chơi phổ biến dành cho mọi lứa tuổi nhằm gắn kết tính cộng đồng, tính tập thể của người chơi.

Mặc dù kéo co thường được tổ chức trong đêm giao thừa nhưng cũng được tổ chức vào lễ Chuseok tùy theo từng vùng. Đông Quốc tuế thời ký (동국세시기) ghi lại rằng: “Theo phong tục của đảo Jeju, nam nữ tụ tập vào rằm tháng 8 hàng năm để ca hát và nhảy múa. Nếu đứt dây giữa chừng thì cả hai bên đều rơi xuống đất. Những người xem cười thành tiếng. Đây được gọi là chiếu lý chi hý (조리지희).”

5.3. Ssireum (씨름) – Đấu vật Hàn Quốc

Ssireum là một hoạt động không thể thiếu trong dịp Chuseok. Hoạt động này là dịp để các chàng trai được thể hiện bản lĩnh và sức mạnh của mình. Ssireum thường được tổ chức trên bãi cỏ hoặc bãi cát theo hình thức đấu loại trực tiếp.

Trong trận đấu, hai đô vật đối mặt nhau ở giữa một hố cát tròn và tìm cách vật ngã đối phương bằng sức mạnh và kỹ năng của mình. Người cuối cùng trụ lại sau cùng là người chiến thắng và được vinh danh là người đàn ông khỏe nhất làng – jangsa (장사). Phần thưởng mà Jangsa sẽ được nhận là vải, gạo hoặc một con bê.

6. Phong tục thờ cúng vào ngày lễ Trung thu

Tết Chuseok còn được gọi là “Tết đoàn viên”. Vào ngày này, dù có bận rộn như thế nào hay ở cách xa đến đâu, mọi người vẫn trở về nhà và tề tựu bên gia đình. Cả gia đình cùng nhau làm mâm lễ, cúng kiếng, trò chuyện, ăn uống, ngắm trăng cũng như tận hưởng thành quả sau một mùa thu hoạch. Ngoài ra, vào dịp này, người Hàn cũng chuẩn bị quà và gửi tặng bạn bè, người thân.

6.1. Charye (차례) – Lễ cúng gia tiên

Lễ Chuseok là dịp quan trọng để các gia đình Hàn Quốc bày tỏ lòng thành kính và biết ơn với tổ tiên. Vào buổi sáng ngày tết trung thu ở Hàn Quốc, các thành viên gia đình quây quần tại nhà của họ để tổ chức lễ cúng (được gọi là Charye, 차례) để tưởng niệm tổ tiên của họ.

Charye diễn ra hai lần một năm: một là trong Seollal (đêm giao thừa) và hai là trong Chuseok. Sự khác biệt giữa hai món Charyes này là: Trong Seollal, món ăn đại diện là tteokguk (떡국 – súp bánh gạo). Trong lễ hội Chuseok, món ăn đại diện là cơm được nấu bằng gạo mới thu hoạch (메밥), rượu truyền thống và Songpyeon (송편). Sau buổi lễ, các thành viên cùng nhau ngồi vào bàn ăn để thưởng thức bữa ăn ngon.

Và cũng như ở Việt Nam thì vào những ngày lễ như vậy thì người phụ nữ trong gia đình luôn là người bận rộn và vất vả để chuẩn bị đồ cúng và bữa ăn cho các thành viên trong gia đình. 

6.2. Bách thảo (성묘) và Tảo mộ (벌초)

Thăm mộ trong ngày lễ hội mặt trăng là một trong những nghi thức tôn kính tổ tiên. Nghi lễ này được gọi là Seongmyo (성묘). Các gia đình cũng nhân cơ hội này để nhổ cỏ dại mọc xung quanh mộ, gọi là beolcho (벌초). Phong tục này được xem là một nghĩa vụ và một cách biểu lộ sự thành kính đối với gia đình. Hai nghi lễ này tương tự như tục tảo mộ ngày Tết của người Việt.

Khoảng một tháng trước lễ Chuseok, đường phố Hàn Quốc đông đúc khi các gia đình đến viếng mộ tổ tiên. Sau khi các ngôi mộ đã được dọn dẹp sạch sẽ, một mâm lễ với hoa quả, ngũ cốc và các sản phẩm từ nghề trồng trọt được bày ra. Mâm cỗ cúng gia tiên để tỏ lòng thành kính, biết ơn.

6.3. Chuseokbim (Váy Chuseok)

Trong ngày tết trung thu ở Hàn Quốc thì người dân thường khoác lên mình bộ Hanbok truyền thống mới nhất, đẹp nhất thậm chí là đắt đỏ nhất để tham gia thờ cúng tổ tiên hoặc tiệc tùng. Đặc biệt những bộ Hanbok trong lễ Chuseok có tên gọi riêng là Chuseokbim. 

Tuy nhiên, việc may Hanbok khá đắt đỏ vì chất liệu để làm ra loại trang phục này hầu hết toàn là những thứ vải lụa dệt thủ công. Vậy nên để giải quyết bài toán khó này dành cho những người dân Hàn Quốc kinh tế không dư dả hay những du học sinh, người nước ngoài muốn mặc Hanbok vào dịp Chuseok thì giờ đây đã có rất nhiều dịch vụ cho thuê Hanbok. Và thậm chí nhiều gia đình với tư tưởng thoải mái thì họ không còn sử dụng Chuseokbim nữa mà thay vào đó là trang phục lịch sự bình thường.

6.4. Olgesimni (올게심니) – Tục treo ngũ cốc khô trước cửa

Tục treo ngũ cốc hiện chỉ còn ở các vùng quê. Thường sau khi thu hoạch, nông dân sẽ lựa chọn lúa và các loại ngũ cốc để treo lên. Trước và sau lễ Chuseok, họ cắt và treo một ít lúa chín, cao lương và hạt kê lên cột hoặc cột cửa.

Khi thực hiện tục Olgesimni, họ chuẩn bị rượu và thức ăn, mời những người hàng xóm đến. Những loại ngũ cốc dễ kiếm được dùng làm hạt giống hoặc bánh gạo để ăn sau khi mang đến đền thờ hoặc cho một gia thần (가신 – 家神), như thổ công (thổ địa). Olgesimni mang ý nghĩa chúc mừng mùa màng năm nay và cầu mong mùa màng năm sau bội thu.

7. Những câu chúc trong ngày lễ Chuseok

Chuseok là dịp để mọi người cùng quây quần, sẻ chia cho nhau những niềm vui, những câu chúc mong một vụ mùa bội thu, một cuộc sống đủ đầy. Dưới đây là những câu chúc phổ biến mà người Hàn Quốc hay dùng vào dịp lễ Chuseok:

• 즐거운 추석 맞이하세요. (Chúc bạn đón trung thu vui vẻ).
• 즐거운 명절 추석입니다. (Mùa Chuseok hạnh phúc).
• 넉넉한 한가위 맞으세요. (Chúc bạn đón một mùa trung thu dồi dào sung túc).
• 풍성한 한가위 보내세요. (Chúc bạn có một Tết Trung thu an khang thịnh vượng).
• 온 가족이 함께하는 기쁨과 사랑가득한 한가위 되시길 기원합니다. (Chúc toàn thể gia đình có kì nghỉ lễ trung thu đầy ắp niềm vui và tình yêu thương).
• 즐겁고 뜻깊은 한가위 되시기를 기원합니다. (Chúc một mùa nghỉ lễ trung thu hạnh phúc và nhiều niềm vui).

————————————–

Liên hệ ngay

Công Ty TNHH Tư Vấn Du học & Ngoại Ngữ Vũ Gia

Email: [email protected]

Hotline: 0901 897 145/ 0333 876 064

Địa chỉ: 344 Gò Dầu, P. Tân Quý, Q. Tân Phú TP.HCM

Website: https://duhocvugia.edu.vn/

Face: Du học Vũ Gia