Để có được một nền ẩm thực đa dạng, phong phú như hiện giờ, Hàn Quốc đã phải trải qua một quá tình tiếp thu, chọn lọc và ảnh hưởng trong suốt chiều dài lịch sử hình thành, phát triển đất nước. Người Hàn còn có thể lấy nền văn hóa ẩm thực đó để làm thước đo cho những hành vi, ứng xử của con người. Hãy cùng Du học Vũ Gia tìm hiểu sâu hơn về văn hóa ẩm thực tại đất nước Hàn Quốc nhé!
1. Lịch sử ẩm thực Hàn Quốc
Để có được một nền ẩm thực đa dạng, phong phú như hiện giờ, Hàn Quốc đã phải trải qua một quá tình tiếp thu, chọn lọc và ảnh hưởng trong suốt chiều dài lịch sử hình thành, phát triển đất nước.
Lúa gạo đã đến Hàn Quốc thông qua con đường giao tương với Trung Hoa ở thời kỳ bán đảo Triều Tiên còn tồn tại ba vương quốc nhỏ là Silla, Baekje và Goguryeo. Tuy nhiên thời bấy giờ, gạo là lương thực đắt tiền nên để tiết kiệm hơn, người Triều Tiền đã trộn gạo cùng với các loại đậu để nấu cơm. Sau gạo, mì từ Trung Hoa cũng tiếp tục du nhập vào Triều Tiên. Người Triều Tiên đã biến tấu mì của người Hoa theo hương vị riêng của mình. Một trong số đó phải kể đến mì tương đen – món mì trở thành niềm tự hào của người Triều Tiên, Hàn Quốc hiện nay. Ngoài ra, bạn cũng thấy món Mandu (bánh bao) của người Hàn cũng rất giống với màn thầu của người Hoa.
Trong lịch sử người Mông Cổ đã có thời kỳ xâm lược Cao Ly vào khoảng thế kỷ 13 và để lại những dấu ấn ảnh hưởng đến ẩm thực của người Hàn. Có thể thấy thịt nướng hay còn gọi là Samgyeopsal chính là một trong những ảnh hưởng của văn hóa du mục Mông Cổ. Ngoài ra, gà hầm hay bò hầm cũng là 2 món ăn người Hàn Quốc học hỏi từ người Mông Cổ.
Có ý kiến cho rằng ớt chính là gia vị người Hàn trực tiếp ảnh hưởng từ phương Tây thông qua con đường giao thương với các quốc gia châu Mỹ vì quả ớt có nguồn gốc từ châu Mỹ. Ngoài ra, ngày nay, bạn còn bắt gặp rất nhiều món ăn của người Hàn sử dụng rất nhiều các loại phô mai, bơ của người phương Tây.
2. Đặc trưng văn hóa ẩm thực Hàn Quốc
Bữa cơm của người Hàn Quốc sẽ bao gồm món chính có cơm, cháo, những thứ là từ bột mì và món phụ ăn kèm bày xung quanh. Những bữa ăn với cấu trúc như thế này đã tồn tại hàng ngàn năm nay trong mỗi gia đình người Hàn. Bàn ăn vô cùng cầu kỳ với những món ăn kèm và rất tốt cho sức khỏe nhờ vào sự phân bổ thực phẩm, cân bằng trong phối hợp nguyên liệu. Ngoài ra, văn hóa ẩm thực Hàn Quốc tuân theo nguyên tắc số 5 tức là bữa ăn sẽ có 5 món, 5 màu, 5 loại gia vị khác nhau. Đây cũng là nét đặc trưng trong ẩm thực Hàn Quốc.
Người Hàn ít sử dụng gia vị trong chế biến món ăn vì muốn bảo toàn được hương vị tự nhiên nhất của thực phẩm. Đa số món ăn của người Hàn đều có vị cay nồng, màu sắc bắt mắt để phù hợp hơn với khí hậu lạnh giá.
3. Cách sắp xếp bàn ăn của người Hàn Quốc
Cách bài trí món ăn trên bàn của người Hàn cũng hết sức độc đáo. Trên bàn ăn của người Hàn Quốc bao giờ cũng có cơm ăn kèm với món canh nhiều bột nấu với thịt, rau, củ, quả, chén tương và kim chi. Ngoài ra còn có các món ăn được làm từ thịt và rau như: thịt lát, rau sống trộn, dưa chuột muối, mắm tôm tép… Dù số món ăn nhiều nhưng nguyên liệu và phương pháp nấu ăn vẫn không bị trùng lặp. Tùy theo số món mà có 3, 5, 7, 9 đĩa, có khi lên đến 12 đĩa được bày ra trên bàn ăn.
Khi dọn bàn ăn, người Hàn luôn đặt cơm và canh lên trước. Canh được đặt bên phải cơm, sau đó đặt thức ăn. Món chấm sẽ được đặt ở giữa. Món ăn nóng và thịt đặt bên phải. Món ăn lạnh, nguội được làm từ rau đặt bên trái. Để thìa và đũa bên tay phải, xếp đũa ngay cạnh thìa.
Kimchi, canh, món hầm và món ăn kèm (반잔) là những món không bao giờ thiếu trong một bữa ăn của người Hàn. Những món banchan sẽ được bày trí xung quanh ba món trên. Có rất nhiều loại banchan nhưng việc lựa chọn làm loại nào là quyết định của bạn. Bạn có thể chọn lựa theo các tiêu chí: món yêu thích, theo mùa, ăn kiêng, tình trạng sức khỏe…
4. Triết lý âm dương trong văn hóa ẩm thực Hàn Quốc
Người Hàn cũng áp dụng triết lý âm dương ngũ hành trong ẩm thực. Bao gồm: sự hài hòa âm dương của khách thể (thức ăn) – Sự hài hòa âm dương của chủ thể (con người) – Sự hài hòa âm dương giữa chủ thể với không gian (môi trường tự nhiên) – Sự hài hòa âm dương giữa chủ thể với thời gian (mùa).
Ví dụ:
- Món canh gà (hay còn gọi là gà hầm sâm – 삼계탕) gồm có nguyên liệu chính là thịt gà và sâm (dương) hầm với gạo nếp (âm)
- Món mì lạnh (냉면) gồm mỳ kiều mạch (âm) ăn với trứng (dương)
- Canh đậu phộng (âm) ăn với kim chi củ cải (dương)
- Canh hải sản (해물탕) gồm cua, sò, tôm, bạch tuộc (âm) nấu cùng ớt, muối, tiêu (dương)
Người bị ốm do âm khí quá lớn cần ăn thức ăn dương tính. Ngược lại, người bị ốm do dương khí quá lớn nên bổ sung thức ăn âm tính để lấy lại cân bằng cho cơ thể. Để giải rượu, người Hàn Quốc hay ăn canh giá đỗ (콩나물국), canh rau cải khô (우거지국) hay canh cá po lắc khô (북엇국).
Hàn Quốc có ba mặt giáp biển nên các loại tảo biển, hải sản cũng hết sức đa dạng. Người Hàn Quốc sử dụng tảo bẹ (다시마) và cá cơm làm nước dùng. Lấy lá kim cuộn với cơm tạo thành món cơm cuộn (김밥) nổi tiếng. Tùy vào từng mùa, người Hàn Quốc ăn những món ăn đặc trưng khác nhau như: mùa xuân thì bạch tuộc xào 주꾸미, 도다리 쑥국, 냉이된장국,… Mùa hè thì ăn gà hầm sâm lấy nóng trị nóng. Mùa thu thì cua ngâm tương. Mùa đông thì các loại thực phẩm lên men và rau sấy khô.
5. Văn hóa ăn uống của người Hàn Quốc
5.1. Văn hóa trong bàn ăn
Khi bạn thưởng thức đồ ăn ở gia đình người Hàn Quốc, đừng tự ý ngồi trước chủ nhà, đặc biệt là khi có người lớn tuổi. Bởi đó là hành động bất lịch sự, thiếu tôn trọng gia chủ. Tốt nhất hãy đợi người lớn tuổi nhất ngồi xuống ghế, rồi bạn mới có thể ngồi vào ghế trong bàn ăn.
Và kể cả khi ăn cũng vậy, cần cố gắng ăn với tốc độ giống người lớn. Nếu bạn nhanh hơn thì bạn cũng không thể rời bàn ăn trước khi người lớn rời khỏi đó. Và ăn quá nhanh hay quá chậm cũng có thể làm người khác ngại hoặc cảm thấy kỳ cục.
Nếu bạn rời khỏi bàn ăn trước những người lớn tuổi, bạn sẽ bị cho là thiếu lễ độ. Còn nếu bạn ăn xong, xếp đũa và ngồi tại bàn ăn thì điều này cũng tạo cho người đối diện cảm giác như bạn đang chờ đợi họ hoàn thành bữa ăn. Tốt nhất bạn nên chú ý tốc độ ăn uống của mình để không phải kết thúc bữa ăn quá sớm.
5.2. Văn hóa sử dụng bát, đũa bằng kim loại
Nếu như ở Việt Nam, thường xuyên dùng đũa gỗ, bát sứ, thì ở Hàn Quốc họ lại có thói quen sử dụng bát đũa được làm bằng kim loại. Bởi trong văn hóa ăn uống ở Hàn Quốc họ rất thích ăn đồ nướng, nếu dùng đũa gỗ sẽ dễ bị bén lửa, khiến các vật dụng nhanh chóng bị hư hỏng. Cùng với đó, người dân Hàn còn thích ăn đồ nóng và bát kim loại có khả năng giữ nhiệt tốt hơn, vì thế mà họ ăn có cảm giác ngon miệng hơn. Không chỉ vậy, mà đây cũng được xem như là thói quen của người Hàn Quốc, bởi xưa kia người ta thường dùng đũa kim loại để thử độc tố có trong kim chi. Do đó mà họ vẫn lưu lại thói quen cho đến ngày nay.
5.3. Văn hóa mời, chúc trong bữa ăn
Trong bữa ăn, những lời mời chúc rất quan trọng và dường như không thể thiếu trong văn hóa ăn uống ở Hàn Quốc. Khi mâm cơm thịnh soạn được bày biện trên bàn ăn, họ sẽ nói “잘 먹겠습니다” (“Tôi sẽ ăn thật ngon”) trước bữa ăn. Câu nói này như lời cảm ơn đầu bếp hoặc người đã nấu ăn cho bạn. Khi kết thúc bữa ăn, bạn có thể nói “잘 먹었습니다”với ý nói rằng bạn cảm thấy hài lòng với bữa ăn
5.4. Để bát cơm lên bàn khi ăn
Thêm một văn hóa ăn uống ở Hàn Quốc thú vị nữa đó là không cầm bát cơm lên ăn, mà thay vào đó họ sẽ để trên mặt bàn và gắp thức ăn vào bát để thưởng thức. Bởi quan niệm của người dân Hàn Quốc cho rằng, việc cầm bát cơm lên ăn đó là hành động thiếu lịch sự, thể hiện tính phàm ăn tục uống. Nhưng riêng với bát canh, họ lại có thể bưng lên và húp xì xụp, hành động đó thể bữa món ăn ngon, họ trân trọng điều đó. Vì thế nếu có ăn uống cùng người Hàn Quốc, bạn đừng quá ngạc nhiên về những hành động này nhé.
Văn hóa ẩm thực Hàn Quốc chứa đựng nhiều tinh hoa thu hút sự yêu thích của nhiều người trên thế giới. Mỗi món ăn đều chứa đựng hương vị hấp dẫn, bổ dưỡng và thể hiện nhân sinh quan về thế giới xung quanh của người Hàn. Hy vọng với những thông tin thú vị mà Du học Vũ Gia chia sẻ trên sẽ giúp bạn khám phá ra được nhiều điều về nền văn hóa ẩm thực của đất nước này.
————————————–
Liên hệ ngay
Công Ty TNHH Tư Vấn Du học & Ngoại Ngữ Vũ Gia
Email: duhocvugia@gmail.com
Hotline: 0901 897 145/ 0333 876 064
Địa chỉ: 344 Gò Dầu, P. Tân Quý, Q. Tân Phú TP.HCM
Website: https://duhocvugia.edu.vn/
Face: Du học Vũ Gia
